HISTORIA NASZEJ SZKOŁY...

Dzieje szkoły w Śmiłowie to skomplikowana historia, wynikająca z przygranicznego położenia miejscowości, a co za tym idzie, także różnic narodowościowych i  wyznaniowych mieszkańców naszej wsi. Według dostępnych źródeł pierwsza szkoła miała powstać już w 1778 r. dla dzieci wyznania ewangelickiego. W 1840 r., a więc 62 lata później, wzniesiono budynek dla dzieci katolickich. Gdy stał się za ciasny, przy szosie do Zelgniewa wybudowano większy, z czerwonej cegły. W obu szkołach językiem wykładowym był niemiecki. Ten stan utrzymał się do 1918 r. Wówczas to powołano polską szkołę, mieszczącą się w dwóch budynkach i zatrudniającą dwóch nauczycieli. Jej funkcjonowanie przerwał wybuch II wojny światowej, która zapisała krwawą kartę w historii Śmiłowa i okolic. Po jej zakończeniu zaczęli opuszczać Śmiłowo mieszkańcy pochodzenia niemieckiego, ustępując miejsca repatriantom z Małopolski wschodniej, Warszawy, Kujaw, Wołynia i Ukrainy. Dla ich dzieci wiosną 1945 r. miejscowy proboszcz, ks. Ignacy Geldner powołał zalążek polskiej szkoły, w której sam prowadził zajęcia. W tym czasie przybył do Śmiłowa kwalifikowany nauczyciel, pan Franciszek Szewczyk, który zorganizował pracę uczniów, dzieląc ich na trzy grupy. Pierwsze lata powojenne były okresem trudnym dla miejscowej szkoły. Brakowało nauczycieli oraz odpowiednich pomieszczeń szkolnych.  Nauka odbywała się w budynku przy szosie do Zelgniewa oraz w dawnym przedszkolu. W szkole pracowało tylko dwoje nauczycieli: Kazimierz Pomorski, p.o. kierownika szkoły i jego żona - Helena. Przy placówce zorganizowano również szkołę dla dorosłych. Dzięki ofiarności proboszcza i nauczycieli założono bibliotekę. W 1948 r.  szkoła mieściła się już w trzech budynkach, w których naukę pobierali uczniowie klas I - VII. Obowiązki kierownika szkoły przejął pan Brunon Nowak, by po trzech latach przekazać je panu Alfonsowi Dureckiemu. Życie szkolne powoli rozkwitało - wystawiano spektakle, działały koło PCK, ZHP i samorząd uczniowski. Co roku organizowano wycieczki - w 1951 r. uczniowie zwiedzili Warszawę, a rok później Gdańsk i Gdynię. W następnych latach nauka odbywała się już w dwóch, leżących obok siebie budynkach przy szosie do Piły, między którymi w latach 70. wybudowano dom nauczyciela. W roku 1979  dyrektorem szkoły został pan Jan Krzyżaniak, który pełnił tę funkcję do śmierci. Za jego kadencji znacznie rozbudowano placówkę, która otrzymała kształt znany nam do dziś. Wraz z wejściem w życie nowej reformy edukacyjnej, kierującej uczniów po klasie VI do gimnazjum, stanowisko dyrektora objęła pani Teresa Strzelecka. Stopniowo zamykano szkoły podstawowe w sąsiednich wsiach, a ich uczniów przenoszono do Śmiłowa. Dziś w murach naszej placówki uczą się wspólnie młodzi mieszkańcy czterech miejscowości - Brodnej, Jeziorek, Śmiłowa i Zelgniewa. W 2014 r. stanowisko dyrektora objęła pani Dorota Kończak, która w  2020 r. przygotowała szkołę do nadania imienia Straży Granicznej II Rzeczpospolitej. Od 2024 r. szkołę prowadzi pani Dorota Malińska-Janaś. Historia pisze się nadal...